Διαταγή:«Φίλοι μου αν επιτεθώ ακολουθήσετε αν
υποχωρήσω σκοτώστε με αν πεθάνω εκδικηθείτε με»…!!
Ο Ανρί ντι Βεργιέ
κόμης του Rochejaquelein υπήρξε μια από τις ευγενέστερες μορφές του αγώνα κατά
τη Γαλλικής Επανάστασης στη Γαλλία. Γεννήθηκε το 1772 και σε ηλικία 15 μόλις
ετών κατατάχθηκε στο Βασιλικό Πολωνικό Σύνταγμα του γαλλικού βασιλικού στρατού.
Τον Φεβρουάριο του
1789, λίγο πριν το ξέσπασμα της επανάστασης, υπηρετούσε στο Σύνταγμα Κυνηγών
της Φλάνδρας. Τάχθηκε υπέρ του βασιλιά και τον Μάρτιο του 1792 ήταν μέλος της
Συνταγματικής Φρουράς του βασιλιάς Λουδοβίκου ΙΣΤ’ που αποτελούσε την
σωματοφυλακή του Γάλλου, συνταγματικού πλέον, μονάρχη.
Η επανάσταση είχε
υποχρεώσει τον βασιλιά να εγκαταλείψει τις Βερσαλλίες και να ζει στο ανάκτορο
του Τουιλέριε. Στις 10 Αυγούστου 1792 όμως οι επαναστατικές δυνάμεις επιτέθηκαν
στο ανάκτορο. Ο ντι Βεργιέ ήταν παρών και πολέμησε ηρωικά στη μάχη.
Ωστόσο οι 20.000
επαναστάτες επικράτησαν των περίπου 1.200 ανδρών του βασιλιά και κατέσφαξαν την
Ελβετική Φρουρά του Λουδοβίκου. Συνολικά σκοτώθηκαν 600 βασιλόφρονες και άλλοι
200 αιχμαλωτίσθηκαν. Ο ντι Βεργιέ κατάφερε να ξεφύγει και επέστρεψε στη
γενέτειρα του και κατόπιν στα κτήματα του επίσης βασιλόφρονα εξαδέλφου του ντε
Λεσκίρ στο Πουατού, αντιδρώντας στη υποχρεωτική στράτευση που είχε επιβάλει η
επανάσταση.
Η αντίδραση στην
υποχρεωτική στράτευση εξελίχθηκε σε κανονική αντεπανάσταση στην επαρχία της
Βανδέας στη δυτική Γαλλία. Από τον Απρίλιο του 1793 ο ντι Βεργιέ εντάχθηκε στις
δυνάμεις των βασιλοφρόνων και πολέμησε κατά της επανάστασης.
Τότε έδωσε στους
άνδρες του την περίφημη διαταγή: «Φίλοι μου, αν επιτεθώ ακολουθήσετε, αν
υποχωρήσω σκοτώστε με, αν πεθάνω εκδικηθείτε με»…
Μάχες
Επικεφαλής μερικών
χιλιάδων αγροτών κέρδισε την πρώτη του νίκη κατά των αντιπάλων και συμμετείχε
στην πολιορκία της Μπρουσιέ την οποία και κατέλαβε, στις 3 Μαΐου 1793. Στις 5
Μαΐου 1793 οι δυνάμεις της Βανδέας πέτυχαν μεγάλη νίκη στην Τουάρ,
καταστρέφοντας μια μεραρχία των δυνάμεων της επανάστασης.
Ο ντι Βεργιέ πολέμησε
και διακρίθηκε στη μάχη του Φοντεναί λε Κομτ, στις 25 Μαΐου και στη μεγάλη μάχη
του Σομίρ στις 9 Ιουνίου. Στην πρώτη μάχη, για να εμψυχώσει τους άνδρες του
φόρεσε τρία κόκκινα μαντίλια πάνω του για να φαίνεται καλά από τους εχθρούς,
«διδάσκοντας» με το παράδειγμα τους άνδρες του να αγνοούν τα εχθρικά πυρά.
Στο Σομίρ με απώλειες
400 ανδρών οι άνδρες της Βανδέας προκάλεσαν 4.500 απώλειες στον εχθρό.
Ηττήθηκαν όμως στη μάχη της Λουκόν. Ανέλαβε την αναδιοργάνωση του ηττημένου
στρατού ώστε αυτός να συντρίψει τον αντίπαλο στη μάχη Σαντοναί προκαλώντας του
5.000 απώλειες έναντι 500 δικών του.
Στις 13 Σεπτεμβρίου
1793 ο ντι Βεργιέ τραυματίστηκε αλλά συνέχισε να μάχεται. Πολέμησε ηρωικά και
στη μάχη του Σολέ, στις 17 Οκτωβρίου, όπου ο στρατός της Βανδέας ηττήθηκε
χάνοντας 8.000 άνδρες έναντι 4.000 των αντιπάλων του.
Λόγω του θάρρους του
ονομάστηκε αρχιστράτηγος του Καθολικού Βασιλικού Στρατού της Βανδέας αν και
ήταν μόλις 21 ετών. Στις 12 Νοεμβρίου κατέλαβε την Αβράνς αλλά απέτυχε να
καταλάβει την Γκρανβίγ.
Στο μεταξύ το Παρίσι
απέστειλε στην περιοχή πολύ ισχυρές δυνάμεις. Οι της Βανδέας ηττήθηκαν στο Λε
Μαν στις 12 Δεκεμβρίου και στο Σαβεναί στις 23 Δεκεμβρίου. Στη μάχη αυτή ο ντι
Βεργιέ διέθετε μόλις 6.000 μάχιμους άνδρες και άλλους τόσους άτακτους μαχητές.
Οι της Βανδέας
πολέμησαν όσο καλύτερα μπορούσαν αλλά συντρίφθηκαν και οι πιο τυχεροί έπεσαν
στη μάχη. Οι λοιποί αιχμαλωτίσθηκαν και εκτελέσθηκαν. Με τους λίγους άνδρες του
που επέζησαν κατέφυγε στα δάση και συνέχισε να μάχεται ως αντάρτης πια. Στις 28
Ιανουαρίου 1794 όμως σκοτώθηκε κατά τη διάρκεια αναγνώρισης.